Tiểu thuyết Một thời ngang dọc của Hoàng Ly đặt trên bối cảnh đất nước ta dưới thời đô hộ. Khi vua Hàm Nghi bị bắt, Tôn Thất Thuyết lên đường sang Long Châu Trung Quốc tiếp tục hoạt động, chờ thời cơ trở về khôi phục giang sơn. Đi đến bên bờ sông Đà ở Lai Châu Tây Bắc, Tôn quyết định chôn giấu số vàng trong kho tàng triều Nguyễn tích lũy bao năm mà Tôn mang theo ở một địa điểm bí mật, lại vẽ một tấm bản đồ để sau này biết đường tìm kiếm, dùng số vàng đó chiêu binh mãi mã, trả thù cho nước. Tất cả những